Żyzne gleby to dobrobyt rolnika i Polski – to hasło przyświeca projektowi „Plan na plon”, który dostarcza rolnikom sposobów na poprawę kondycji gleby. Dzięki nim rolnicy mogą oszczędzać na nawozach i nawadnianiu, zwiększać odporność gleby na susze, generować większe plony i zyski.
Program „Plan na plon” jest skierowany do rolników, którzy chcą zwiększyć swoje zyski, dzięki poprawie kondycji gleby. Prowadzi go Związek Młodzieży Wiejskiej we współpracy z regionalnymi Ośrodkami Doradztwa Rolniczego i przy wsparciu Fundacji Polska z Natury.
Badania pokazują, że poprawienie pH i tym samym ograniczenie zakwaszenia gleb użytkowanych rolniczo, mogłoby przynieść polskim gospodarstwom rodzinnym od 2 do 4 mld zł zysku rocznie. Ponadto, zwiększenie zawartości próchnicy w glebie może pomóc w przeciwdziałaniu suszy, co według szacunków mogłoby zwiększyć wartość plonów o nawet 6,5 miliarda złotych rocznie.
Podczas I edycji programu odbyły się dwa bezpłatne spotkania stacjonarne z rolnikami, których głównym celem było wyposażenie ich w wiedzę i narzędzia potrzebne do świadomej poprawy jakości swoich gleb. Odwiedziliśmy Karniowice (woj. małopolskie) oraz Szepietowo (woj. podlaskie), gdzie do Ośrodków Doradztwa Rolniczego przybyło blisko stu rolników.
17 lutego 2025 roku w Małopolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Karniowicach spotkanie poprowadził Pan Wiesław Gryn – doświadczony rolnik i praktyk, absolwent Technikum Rolniczego w Zamościu, który od 1982 roku wraz z rodziną prowadzi gospodarstwo rolne.
Dwa dni później, w Podlaskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Szepietowie, rolnicy mogli posłuchać doświadczeń i czerpać z wiedzy Pana Szczepana Leszczyńskiego – doświadczonego rolnika, nauczyciela akademickiego oraz magistra inżynierii rolnictwa i zootechniki. Co więcej, podczas spotkania ważny głos zabrał Pan Damian Zarajczyk, prowadzący gospodarstwo rolne w Krężnicy Dużej, który podzielił się swoim doświadczeniem ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki regionu.
Podczas spotkań poruszone zostały tematy takie jak zadbanie o odpowiednie pH gleby, zmniejszenie ryzyka utraty plonów poprzez poprawę kondycji gleby ze szczególnym uwzględnieniem podglebia, zwiększanie materii organicznej, efektywne wykorzystanie nawozów mineralnych.
“Tak, takie spotkania są potrzebne, ponieważ chce się dowiedzieć, jak uprawiać glebę w sposób bezpłużny i na co mam zwrócić uwagę podczas takiej uprawy. Materiałów teoretycznych dotyczących rolnictwa węglowego jest bardzo dużo, jednak w żadnym z nich nie dowiedziałem się, jak mam to robić w sposób praktyczny, tj. choćby jakiego sprzętu czy maszyn mam używać.” – usłyszeliśmy od jednego z uczestników spotkania w Małopolsce.
Pozytywnym odbiorem szkolenia podzielili się z nami Podlasianie: “Myślę, że problemem jest przede wszystkim to, że na Podlasiu mamy gleby lekkie, a z drugiej strony problemem i jednocześnie atutem jest to, że mamy produkcję zwierzęcą. Tak się wyspecjalizowaliśmy, że mamy praktycznie na dużej powierzchni monokulturę i nie bardzo mamy w którym kierunku zrobić ruch, by tą próchnicę zwiększać. Dlatego ważne są te elementy, o których rozmawialiśmy, czyli próba stosowania płodozmianu, dbanie o tę glebę, aby wiedzieć, co tam w niej jest, czyli robienie analiz glebowych i stosowanie nawożenia w sposób precyzyjny. Ważna jest również regulacja pH, bo tylko przy dobrej kwasowości rośliny będą pobierały to, czego potrzebują, będą dawały dobry plon i ważna jest też okrywa na zimę. Gdy nie ma śniegu erozja postępuje bardzo szybko.“
Jedna z organizatorek programu “Plan na plon” – Hanna Jarosławska, członkini Związku Młodzieży Wiejskiej, stworzyła broszurę ekspercką swojego autorstwa pod naukowym okiem prof. Tomasza Piechoty z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Broszura “Kondycja gleby – jak ją poprawić i dlaczego warto o nią dbać?” dostępna jest dla wszystkich zainteresowanych, zachęcamy do jej lektury.
SPIS TREŚCI
I. Badanie gleby to klucz do efektywnej uprawy
II. Materia organiczna a zawartość węgla w glebie
III. Jak zwiększyć zawartość próchnicy w glebie?
IV. Wapnowanie – o co w tym chodzi i dlaczego jest takie ważne?
V. Wapno wapnu nierówne
VI. Ustalanie dawek fosforu i potasu
VII. Gdzie szukać dodatkowych informacji?